Als je wereld instort. Adviezen voor moeilijke tijden | Pema Chodron

"Als er een mogelijkheid bestaat om verlicht te worden, dan is dat nu, niet ergens in de toekomst. Nu is het juiste moment."
Vol wijsheid, vol oerwijsheid, en toch zo simpel verwoord. In "Als je wereld instort. Adviezen voor moeilijke tijden" van Pema Chödrön – mijn reis- en thuisgenoot deze zomer – gaat het over het kunnen ontspannen in wat er nu is, op dit moment, hoe onaangenaam dat ook mag zijn.
"Nu is het enige moment. Hoe we ermee omgaan, schept de toekomst… Wat we doen, stapelt zich op; de toekomst is het resultaat van wat we op dit moment doen."

Ja, ons leven kan soms een puinhoop zijn. En we kunnen ons daar schuldig over voelen: dat het niet voldoet aan een soort "ideaalbeeld" van hoe het leven eruit zou moeten zien. Misschien lijkt het leven van anderen, terwijl je door social media scrolt, zo perfect, terwijl dat van jou dat niet is… Bij hen zie je verre reizen en gelukkige gezichten, bij jou zijn er de afwas en tierende kinderen (waar je liever geen posts over plaatst).

We hoeven ons daar echter niet schuldig, gekwetst, jaloers of boos over te voelen. "We kunnen beter nadenken over het feit dat de manier waarop we met die puinhoop omgaan, de kiem legt voor hoe we met het volgende dat ons overkomt zullen omgaan. We kunnen onszelf ongelukkig maken, of we kunnen onszelf sterk maken. Het kost evenveel inspanning."

Ik probeer me nu voor te nemen om, wat er ook gebeurt in mijn leven, niet meteen naar een oplossing te zoeken. Dat is erg moeilijk, want ik heb geleerd om probleemoplossend te denken en te handelen, en dat doe ik al mijn hele leven lang. Toch probeer ik de instructie van Pema te volgen: we kunnen het probleem "beter gebruiken om te zien hoe juist deze situatie ons bewuster kan maken, in plaats van ons te sussen in onwetendheid. We kunnen een moeilijke situatie benutten om onszelf aan te moedigen de sprong te wagen en de stap in het ongewisse te zetten."

Op die manier kunnen we ook onze oude gewoontes doorbreken, het wiel van samsara omkeren en onszelf als het ware bevrijden. "Het begint ermee dat we onszelf betrappen wanneer we op oude vertrouwde manieren afdwalen van wat er is. Meestal hebben we het gevoel dat er een groot probleem is dat wij moeten oplossen. De instructie is: stop ermee. Doe iets nieuws. Doe alles, behalve de oude vertrouwde kant op rennen en je oude vertrouwde kunstjes herhalen."

"Stop ermee. Doe iets nieuws. Doe alles, behalve de oude vertrouwde kant op rennen en je oude vertrouwde kunstjes herhalen."

Hm, heel lastig om toe te passen, vooral omdat die oude vertrouwde kunstjes zo veilig en bekend aanvoelen. Je weet eigenlijk wat er zal gebeuren als je ze toepast; ze zijn bijna een organisch onderdeel van je geworden en je past ze onbewust toe.

En zo creëren we onze situatie, "door de manier waarop we onze respons op het leven steeds weer in dezelfde oude, stoffige en voorspelbare vorm gieten."
Dit inzien bij jezelf is goud waard. Je kunt dit inzien wanneer je vertraagt en dan jezelf voornemen om niet direct te reageren op wat er gebeurt. Wat je dan ziet, kan best confronterend en pijnlijk zijn.

Op dat moment kun je besluiten om je gebruikelijke plan om de dag nog te redden, niet meer uit te voeren. Je wringt je niet meer in bochten om een ramp af te wenden. Gedachten als 'alleen ik kan ons redden' laat je komen en gaan. En je kijkt gewoon even naar wat er gebeurt zonder jouw inbreng. Soms moet je het gewoon in het honderd laten lopen en daarin – ontspannen, met liefde en compassie voor wat er is.

Het proberen waard?

Liefs, Daria